Ο Πλανήτης των Χριστουγεννιάτικων Δέντρων, Τζιάνι Ροντάρι

 

Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ ΤΟΥ ΤΖΙΑΝΙ ΡΟΝΤΑΡΙ

Gianni Rodari Planet di alberi di Natale

Οι εκπομπές του ραδιοφωνικού θεάτρου φρόντιζαν πάντα να είναι επίκαιρες. Ανάλογα με την περίσταση δημιουργούνταν εορταστικά προγράμματα – θεατρικά. Μάλιστα, πολύ συχνά, λογοτεχνικά βιβλία διασκευάζονταν για αυτό τον λόγο. Έτσι λοιπόν, τον Δεκέμβρη του 1983, μεταδόθηκε  «Ο πλανήτης των χριστουγεννιάτικων δέντρων», βασισμένο στο ομώνυμο παραμύθι του Τζιάνι Ροντάρι. Ένα παραμύθι που προσφέρει τα πάντα, διαστημική περιπέτεια, καλαμπούρια, αστεία, λογοπαίγνια, αγωνία και μυστήριο. Όλα αυτά υπάρχουν στη πανέξυπνη και παράλληλα τρυφερή αυτή ιστορία. Και θα γνωρίσουμε και δύο παιδιά, τον Μάνο και τον Μάνους. Τα ονόματά τους μοιάζουν λίγο…  Κι ο ένας έχει να μάθει πολλά από τον άλλο. Ένα καλογραμμένο παραμύθι από τον Ιταλό διάσημο συγγραφέα παραμυθιών, που καταφέρνει μέσα από την ιστορία του να περνάει μηνύματα, και το πιο σημαντικό… Αυτό της ειρήνης. Καλή ακρόαση

Διαβάστε περισσότερα για την υπόθεση και τους συντελεστές, εδώ.....>>>

Greek Radio-Theatre

Χριστούγεννα με τον Ροντάρι

 

Βρείτε εδώ κι άλλα βιβλία για τα Χριστούγεννα.....>>>

Γράψε το δικό σου Χριστουγεννιάτικο παραμύθι

«Με κουκί και με ρεβίθι φτιάξε ένα παραμύθι,

ιστορίες πιο πολλές με καρτέλες μαγικές!»

Με αφορμή τον Προπ και τις λειτουργίες του, αλλά και τη «Γραμματική της Φαντασίας» του Τζάνι Ροντάρι, στο «Ένα κείμενο, μία εικόνα» αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε τις δικές μας πρωτότυπες καρτέλες αναπαραγωγής παραμυθιακού λόγου, ιδανικές για μικρούς και μεγάλους, για παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικούς, εν δυνάμει συγγραφείς και όχι μόνο.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΠ

Ο Ρώσος θεωρητικός Βλαντιμίρ Προπ μελετώντας το λαϊκό μαγικό παραμύθι της χώρας του κατέληξε στο συμπέρασμα ότι σε όλα τα παραμύθια υπάρχουν κάποιες λειτουργίες, οι οποίες καθορίζουν τη δράση των δρώντων ηρώων και είναι συνολικά τριάντα μία (απομάκρυνση, απαγόρευση, παράβαση, έρευνα, προδοσία, παγίδα, συνενοχή, ζημιά ή έλλειψη, μεσολάβηση, συγκατάθεση του πρωταγωνιστή, αναχώρηση του πρωταγωνιστή, ο πρωταγωνιστής υποβάλλεται σε δοκιμασία από το δωρητή, αντίδραση του πρωταγωνιστή, κατοχή του μαγικού μέσου, μεταβίβαση του πρωταγωνιστή, πάλη πρωταγωνιστή-ανταγωνιστή, ο πρωταγωνιστής σημαδεύεται, νίκη επί του ανταγωνιστή, μετατόπιση της δυστυχίας ή της αρχικής έλλειψης, επιστροφή του πρωταγωνιστή, διωγμός του, ο πρωταγωνιστής γλιτώνει, ο πρωταγωνιστής φτάνει ινκόγνιτο στο σπίτι, απαιτήσεις του ψεύτικου πρωταγωνιστή,  στον πρωταγωνιστή ανατίθεται ένα δύσκολο καθήκον, επιτέλεση του καθήκοντος, αναγνώριση του πρωταγωνιστή, αποκάλυψη του ψεύτικου πρωταγωνιστή ή ανταγωνιστή, μεταμόρφωση του πρωταγωνιστή, τιμωρία του ανταγωνιστή, γάμος του πρωταγωνιστή). Δεν είναι όμως απαραίτητο να υπάρχουν όλες οι λειτουργίες σε κάθε παραμύθι, ούτε να εμφανίζονται με την ίδια σειρά.

Σύμφωνα με τον Τζάνι Ροντάρι στο Ρέτζο Εμίλια (επαρχία της Ιταλίας η οποία έγινε γνωστή για το καινοτόμο παιδαγωγικό της πρόγραμμα) ξεκίνησαν να δουλεύουν με τις λειτουργίες του Προπ φτιάχνοντας καρτέλες και γράφοντας απλά στην καθεμία τον τίτλο της λειτουργίας ή του θέματος. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά εμπνεύστηκαν και έγραψαν πολλές ιστορίες. 

Με βάση, λοιπόν, όλες αυτές τις ιδέες, δημιουργήθηκε το «Φτιάξε ένα παραμύθι».

Μπορεί να μη στηρίζεται στις λειτουργίες του Προπ, έχει όμως ως αρχή του τη φιλοσοφία του Τζάνι Ροντάρι, σύμφωνα με τον οποίο όλοι, αν έχουμε μία αφορμή μπορούμε να γράψουμε παραμύθια!

«Φτιάχνουμε μια παραμυθοσαλάτα;» - Σχέδιο μαθήματος

Το συγκεκριμένο σενάριο φιλοδοξεί, μέσα από μια σειρά δραστηριοτήτων, να οδηγήσει τα παιδιά στον μαγικό κόσμο των παραμυθιών και να τα βοηθήσει να γράψουν τελικά τα δικά τους παραμύθια. Για τον σκοπό αυτό αξιοποιούνται ιδέες που έχει καταγράψει ο σπουδαίος παραμυθάς Τζιάννι Ροντάρι στο γνωστό του βιβλίο «Γραμματική της Φαντασίας» (1994). Πρόκειται για την τεχνική της Παραμυθοσαλάτας και την τεχνική χρήσης των 20 λειτουργιών (τράπουλα του Προπ), που περιγράφουν τη μορφή των παραμυθιών.

Καρτέλες του Προπ: : Ένα εργαλείο για δημιουργική γραφή.

Η ουτοπία δεν είναι ουτοπία και η φαντασία διδάσκεται (Στρογγυλό τραπέζι στο Φεστιβάλ Ολυμπίας)

 Συγγραφέας, δάσκαλος, δημοσιογράφος, μουσικός, διανοούμενος, ο Ροντάρι παρατήρησε με προσοχή τον κόσμο της παιδικής ηλικίας και τις ανάγκες της σε μια εποχή που τα αγόρια και τα κορίτσια θεωρούνταν άμορφη μάζα, όχι υποκείμενα που έχουν δικαιώματα. Έδωσε στους εκπαιδευτικούς πλήθος εργαλείων για να πειραματιστούν σε νέα παιδαγωγικά μονοπάτια, αντλώντας από τις ανακαλύψεις της καθημερινής ζωής, της τέχνης, της μουσικής και της φύσης. Εισήγαγε στο σχολείο την παιδική λογοτεχνία, προσδίδοντάς της ξεχωριστή θέση και ωθώντας τα παιδιά να κάνουν παιχνίδι με την τέχνη της. Οι λέξεις «ηχοποιούνται», παραμορφώνονται, απελευθερώνονται από τους κανόνες και προκαλούν γέλιο.

Η έρευνά του κυμαίνεται από τη γλωσσολογία έως τη σημειολογία, την ποίηση και τη φιλοσοφία, χωρίς να παραμελεί ποτέ τα γλωσσικά παιχνίδια, που προκύπτουν από την επιμελή παρακολούθηση των σχολικών τάξεων των παιδιών με τα οποία συνεργάζεται στενά όλα του τα χρόνια και μαθαίνει πολλά.

Για τον Ροντάρι, η δημιουργικότητα και η φαντασία είναι πολύτιμα εργαλεία προκειμένου να προσεγγίσει οποιοδήποτε τρόπο μάθησης: η αποκλίνουσα σκέψη, η ανοιχτή ματιά –πέρα από το απλά «επιτρεπόμενο» και το στερεότυπο– είναι στοιχεία με τα οποία ένας καλός δάσκαλος πρέπει να είναι σε θέση να εκπαιδεύσει τους μαθητές του. Για τον Ροντάρι η ουτοπία δεν είναι ουτοπία και η φαντασία διδάσκεται.

Με τα λάθη μαθαίνουμε, λέει μια παλιά παροιμία. Η καινούργια θα μπορούσε να λέει πως με τα λάθη φτιάχνουμε ιστορίες.

Gianni Rodari

ΦΤΙΑΧΝΟΝΤΑΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΑΠΟΥΛΑ ΤΟΥ ΡΟΝΤΑΡΙ

 Αξιοποιώντας την «τράπουλα του Προπ» όπως την ονόμασε ο Τζιάνι Ροντάρι, ο Κώστας Στοφόρος δημιούργησε, μαζί με τη ζωγράφο Στεφανία Βελδεμίρη, τη «Μαγική Τράπουλα των Παραμυθιών». Απαρτίζεται από 21 κάρτες –με τις «λειτουργίες» των παραμυθιών– με τις οποίες γράφει και δραματοποιεί παραμύθια μαζί με τα παιδιά, χρησιμοποιώντας τες, όπως τις νότες στη μουσική. Όπως έγραφε ο Ροντάρι: «μπορούµε να τις χρησιμοποιήσουμε για να φτιάξουμε αναρίθμητες ιστορίες, όπως µε δώδεκα νότες μπορούμε να συνθέσουμε αναρίθμητες μελωδίες…». Αυτό θα δείξει εμπράκτως στο πλαίσιο του συγκεκριμένου εργαστηρίου, που απευθύνεται σε παιδιά.